Geef het kind de regie over zijn eigen leren en ontwikkeling

In de jaren die ik gewerkt heb als groepsleerkracht en binnen mijn huidige werkzaamheden als onderwijsadviseur zie ik dat wij onze kinderen vol liefde en bevlogenheid helpen in hun ontwikkeling. Hierbij brengen we ze kennis bij en bieden we een veilige haven. Maar hoe hard en bevlogen we hier met z’n allen ook aan werken, we kunnen de kinderen niet bijstaan in alle situaties die zich in hun verdere leven gaan voordoen. Wat kunnen wij ze geven waardoor zij goed voorbereid die snel veranderende wereld in kunnen stappen? Met de uitspraak ‘Kinderen moeten leren wat ze kunnen doen, als ze niet weten wat ze moeten doen’ raakt Jean Piaget voor mij de kern van het antwoord op deze vraag.

Vanuit de beste bedoelingen beschermen we kinderen waar we kunnen en behoeden we ze voor fouten. We leggen rubberen tegels onder speeltoestellen in speeltuinen, checken of verzamelen de inhoud van de schooltas en herinneren ze aan huiswerk- en toetsdeadlines. Het gevolg hiervan is dat kinderen niet meer zelf na hoeven te denken. Maar zou het misschien zo kunnen zijn dat kinderen anders op een speeltoestel klimmen als ze weten hoe hard de grond eigenlijk is? Zou een kind meer aandacht gaan besteden aan het inpakken van de schooltas als tijdens de pauze zijn of haar lunch nog op het aanrecht ligt? Ik ben ervan overtuigd dat kinderen meer leren als we ze helpen opstaan na een val, dan wanneer we ze voor een struikelpartij behoeden. Geef kinderen daarom de ruimte om te vallen, zodat ze de volgende keer zelf kunnen opstaan.

Kinderen meer keuzeruimte en regie geven betekent niet dat je per se het hele onderwijsaanbod moet omgooien. In mijn werkzaamheden van de afgelopen jaren voor de klas en als adviseur heb ik ervaren dat je door kleine aanpassingen te doen aan bijvoorbeeld de werkvorm of verwerkingsvorm ook al veel resultaat kunt behalen. Waarom gaan we in gesprek met ouders als we iets anders van het kind verwachten? Waarom is de methode nog zo vaak leidend terwijl jij als leerkracht als geen ander weet hoe je de kwaliteiten van jouw kinderen kunt benutten? Waarom kijken wij nog zo vaak het werk na en registreren we de resultaten als we willen dat juist de kinderen hier wat van leren? Ik vraag je dus niet om je groep helemaal los te laten, maar ik daag je graag uit om ze anders vast te houden.

blog

Leestijd: 2 minuten

Help mij het zelf te doen

De uitgezette acties in een HGPD-cyclus appelleren aan de zelfstandigheid van het kind om perspectief te bieden voor de toekomst en zelf invloed uit te oefenen op het eigen leerproces.