Boeken

HGPD Basisboek - Rob Förster & Sigrid Bokkers

Wil je meer weten over HGPD of werk je al jaren met HGPD en ben je op zoek naar een onderlegger? Alles wat je wil weten over de uitgangspunten en handvatten om HGPD in de praktijk toe te passen lees je in dit basisboek. Vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw ontwikkelt BCO Onderwijsadvies en –ondersteuning de methodiek HGPD. In een collectief proces van voortschrijdend inzicht dragen verschillende ontwikkelaars bij aan HGPD. Wij trekken daarin samen op met het onderwijsveld. Dat resulteerde in 2014 in het Basisboek HGPD. Rob Förster, die aan de wieg stond van HGPD, is een van de auteurs.

Omdenken toegepast in opvoeding en onderwijs: je maakt van een probleem een feit en van een feit een mogelijkheid. Als het je lukt als volwassene om een probleem of zorg in positieve bewoordingen om te zetten kijk je al direct anders er tegen aan en geeft dit dus ook een ander gevoel. Bij oplossingsgericht werken noemen we dit proces reframing. Toegepast op (1) een langzame leerling, deze leerling neemt de tijd om goed na te denken alvorens een antwoord te geven. (2) Zeer zelfbepalend gedrag, deze leerling heeft een duidelijke eigen mening en durft die te uiten en daarop te vertrouwen door dit te volgen. (3) Een angstige leerling, deze leerling is gevoelig, voorzichtig en kiest bij voor haar onbekende situaties voor een veilige coping voor haar en gaat de situatie uit de weg.

Lastige kinderen? Heb jij even geluk! - Berthold Gunster

Getting teams done - Diederick Janse & Marco Bogers

In dit boek wordt de praktische werkwijze van ‘Getting things done’ - effectief werken met e-mail, to-dolijsten etc. - omgezet naar het effectief samenwerken in een team. Werken vanuit een gezamenlijke focus maakt het mogelijk om als team snellere en betere beslissingen te nemen. Bij een HGPD-cyclus werk je ook een kortere of langere periode in een team waarin leerkracht, ib’er, ouders, leerling en externe ondersteuners gezamenlijk de schouders eronder zetten om doelen voor de leerling te bereiken. Duidelijke rollen en verantwoordelijkheden voor ieder teamlid maken kortetermijndoelen en acties mogelijk en ondersteunen op deze manier het HGPD-denken en werken! Mooi om te zien en in zelforganiserende en zelfsturende teams ook heel goed werkbaar.

En als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven - Eva Naaijkens & Martin Bootsma

Dit onderwijsinhoudelijke boek is een genot voor de leerkracht als vakman/vrouw. De beschreven dagelijkse praktijk is heel herkenbaar en maakt je bewust dat het lesgeven voorop staat. De link met HGPD zit in het feit dat deze manier van lesgeven de leerkracht centraal stelt en niet kijkt naar de leerlingkenmerken. Hier zit het spanningsveld en de overeenkomst. Veel leerlingen met specifieke zorg willen graag meedoen met en onderdeel zijn van ‘de groep’. Ook bij HGPD gaan we uit van de kracht, passie en mogelijkheden van de leerkracht. Hoe kijkt de leerkracht naar deze leerling en wat is er mogelijk aan afstemming op de individuele onderwijsbehoefte in deze groep met deze groepsgenootjes en in dit gezin?

Oplossingsgerichte vragen aan kinderen en hun omgeving - Fredrike Bannink & Eva Kuiper

Net als ‘Het spel van de oplossingen’ is dit een boek over oplossingsgerichte gesprekken voeren. Dit praktische boek geeft je als professional ideeën en reikt je vaardigheden aan. Het brengt aspecten die een rol spelen bij oplossingsgerichte vragen aan kinderen, toepassingen, een casus, programma's en zeer veel oplossingsgerichte vragen bij elkaar. Oplossingsgerichte vragen vormen de kern van oplossingsgericht werken. Ze helpen je als professional om op het oplossingsgerichte spoor te geraken én te blijven.

Het spel van oplossingen - Insoo Kim Berg

Dit is echt een must en voorwaarde om als ib’er of hgpd-adviseur de gesprekken te kunnen voeren met leerlingen, ouders en leerkrachten. Van probleemgericht denken naar oplossingsgericht denken moet in je DNA (gaan) zitten. Al in de fase van het overzicht proberen we al over allerlei mogelijke acties te brainstormen (soms ook echt out of the box) waar in de uitzichtfase de leerkracht, leerling en de ouders de acties eruit halen die ze kunnen en willen gaan uitvoeren. Soms hele kleine acties die mogelijk wel (grote) gevolgen kunnen hebben. Als je eenmaal weer in de flow zit van succeservaringen en ontwikkeling voelt en ziet komt de rest vanzelf. De wondervraag en de schaalvraag (wat is je eerste stapje naar een kleine verbetering toe) werken hier heel effectief.

Leergesprekken in een notendop - Puck Lamers

De relatie met de leerling en ouders, het pedagogisch handelen van de leraar en de gesprekstechnieken. Het zijn factoren die een rol spelen bij een goed leergesprek die in dit boek beschreven worden. Als je in gesprek wilt mét kinderen is dit een mooi en praktisch uitgangspunt. Niet meer praten over het kind maar met het kind en gericht op didactische en sociaal-emotionele ontwikkeling. Wij ondersteunen teams die dit onderwerp aanpakken en verdiepen tot een doorgaande lijn. Hoe zorgen we voor eigenaarschap van leerlingen in hun eigen ontwikkeling? Wil je als team nog een stap verder zetten, dan kun je gaan werken met een eigen (digitaal) portfolio voor de leerling en gesprekken met ouders voeren onder leiding van de leerling.

Pedagogische tact - Luc Stevens & Geert Bors

Het is een boek van stichting NIVOZ, die leraren en schoolleiders sterkt in de uitvoering van hun pedagogische opdracht. Het hart van goed onderwijs wordt gevormd door de interactie tussen leraar en leerling. Dat terrein wordt in dit boek verkend, gebaseerd op een combinatie van wetenschappelijke inzichten en persoonlijke ervaringen. Het gaat over 'bewuste intuïtie' van de leraar in onderwijs en opvoeding. In een fractie van een seconde de goede pedagogische interventie doen, gericht op het welbevinden en de ontwikkeling van de groep en individuele kinderen. Stevens en Bors stellen dat te vaak leerlingen gereduceerd en gelabeld worden tot een nummer of toetsscore. Deze oversimplificaties staan authentiek contact in de weg om het beste uit iedere leerling te halen.

Groepsplan gedrag in het voortgezet onderwijs - Kees van Overveld

Dagelijkse komen jongeren en hun docenten op talloze momenten met elkaar in contact. Dat doet een groot beroep op de deskundigheid van docenten. Hoe zorg je ervoor dat je ieder lesuur opnieuw een sfeer creëert waarin het plezierig is om te leren? Dit boek voor docenten, mentoren, ondersteunings- en zorgcoördinatoren richt zich op het realiseren van een veilig pedagogisch klimaat. Net als bij HGPD zet Van Overveld in op het vakmanschap van de docent. Hij beschrijft op 3 niveaus interventies om gedragsproblemen in klas en op school te voorkomen en aan te pakken: de klas als groep, kwetsbare jongeren en leerlingen met ernstig probleemgedrag. De aanpak wordt zo helder en met concrete voorbeelden uitgelegd dat docenten er morgen mee aan de slag kunnen. Van dezelfde auteur is het boek ‘Groepsplan gedrag’, voor het basisonderwijs.

Handelingsgericht werken in het voortgezet onderwijs - Noëlle Pameijer, Tanja van Beukering, Magda van der Wulp & Alyce Zandbergen 

Welke pedagogisch-didactische aanpak hebben leerlingen nodig om onderwijsdoelen te halen? En welke ondersteuningsbehoeften hebben docenten en mentoren om dit voor elkaar te krijgen? Dit boek bespreekt de uitgangspunten van handelingsgericht werken HGW: doel- en opbrengstgericht werken voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, de HGW-cyclus en actiegericht werken met ondersteuningsteams in en rondom de school. En het geeft het antwoord op de vraag hoe je handelingsgericht kunt samenwerken met collega’s onderling, met leerlingen en hun ouders. Net als bij HGPD zet het in op het benutten van kansen en krachten om de leerling in ontwikkeling te brengen. Met de code in het boek krijg je toegang tot de online omgeving die de auteurs up-to-date houden.